دستور العمل فني كاشت زعفران

1-زمين مناسب كاشت زعفران:

با توجه به اينكه پياز زعفران داراي غده (corm) مي باشد و هر ساله نيز زايش دارد زمين مورد نظر بايد ترجيحا داراي خاك لومي ، ليموني رسي و شني باشد تا امكان تكثير آنها براحتي وجود داشته باشد . بنابراين در زمينهايي با قابليت نگهداري پايين آب، به دليل رشد طولي پياز جهت دسترسي به رطوبت مورد نياز غده ها شروع به رشد طولي نموده و پياز از حالت گرد و شلغمي به صورت كشيده و هويج مانند تغيير شكل خواهد داد كه در اين صورت از گلدهي بسيار كمي برخوردار خواهند بود.

2- زمان كاشت پياز زعفران:

بهترين زمان كاشت و انتقال پياز زعفران نيمه اول تير ماه مي باشد كه لازم است پياز زعفران حداكثر طي مدت دو هفته از زمين قديمي برداشته و در زمين جديد كاشته شود.

3- پياز مناسب كاشت:

قبل از آماده كردن پياز زعفران براي كاشت لازم است با مشاهده دقيق از عدم وجود كنه در اطراف پياز اطمينان حاصل نمود و پيازهاي آلوده به كنه بايد بعد از تميز كردن و دانه دانه كردن با استفاده از سموم توصيه شده ضد عفوني شوند.

همچنين لازم است از كاربرد پيازهاي مشكوك به انواع آلودگي هاي قارچي و پوسيدگي و با وزن كمتر از 8 گرم جدا خود داري شود.

4- نحوه كاشت پياز زعفران:

ابتدا لازم است زمين مورد نظر را تسطيح نموده بطوري كه كاملا يكنواخت باشد زيرا در صورت ناهمواري زمين ، بخشي ازآن كه بلند است از آب كمتري برخوردار و بخشي كه گود مي باشد آب اضافي در آن جمع خواهد شد . كم آبي و پر آبي باعث عدم يكنواختي توليد در سطح مزرعه ميگردد.

پس از آن زمين به مقدار كم آبياري شود و قبل از شيار زني، از كود پوسيده حيواني(ترجيحا كود گاو) به مقدار 20 تا 30 تن در هكتار در سطح زمين پخش گرديده و سپس زمين را با تراكتور شيار زني نموده و بعد از اين مراحل ، ديگر كارها بوسيله نيروي انساني بايد انجام شود.

ابتدا در عرض زمين شياري به عمق حدود 20 سانتي متر و عرض 25 سانتي متر ايجاد نموده، سپس در دو طرف شيار به فاصله 7 سانتي متر در طول شيار پيازها كاشته شود، دقت شود كه ته پياز روي زمين قرار گيرد و جهت جلوگيري از چرخش، پياز را كمي در خاك فرو مي بريم . بعد از آن كه تمام عرض زمين به اين شكل كاشته شد مجددا شياري بموازات شيار قبلي با همان ابعاد ذكر شده و به فاصله 25 سانتي متر از شيار قبلي ايجاد گردد و خاك برداشت شده از اين شيار در شيار قبلي ريخته شود و تمامي زمين مورد نظر به همين شكل كاشته شود.

5- آبياري زعفران :

      زعفران گياهي است كه نياز آبي كمي داشته و با توجه به اينكه پياز زعفران در عمق 20 سانتي كاشته مي شود آنقدر آب داده شود كه حداكثر رطوبت آن تا عمق 40 سانتي متري در زمين نفوذ نمايد زيرا آبي كه در عمق بيشتر نفوذ كند قابل جذب ريشه زعفران نبوده و هدر مي رود. به جاي آب زياد مي توان تعداد دفعات آبياري را افزايش داد كه بازده بهتري خواهد داشت و با توجه به اينكه زعفران عمدتا در مناطق خشك كشت مي شود كه داراي دوره طولاني گرما و تابش آفتاب مي باشد مديريت آبياري بسيار ضروري است. آبياري (هرچند كه به مقداركم) در نيمه دوم مردادماه به جهت جلوگيري از هدررفتن رطوبت پياز زعفران بسيار موثر مي باشد . در صورتي كه در تابستان آب داده شود لازم است آب اول (آب شيار زعفران) از حدود 15 مهرماه تا 5 آبانماه (با توجه به تغييرات جوي هر منطقه) انجام شود و چنانچه در تابستان آبياري نشود آب اول در نيمه آبانماه انجام مي شود و آب دوم بعد از برداشت گل زعفران صورت مي گيرد ( اواخرآبان يا اوايل آذر) آب سوم در اواخر ديماه و آب چهارم در نيمه اسفند و آب پنجم (زردآب) قبل از زردشدن علف زعفران صورت مي گيرد. ضمنا شيوه آبياري فوق در صورتي است كه نزولات آسماني چندان قابل توجه نباشد و اگر بارانهاي مناسب و خوبي ببارد از تعداد دفعات آبياري مي توان كاست.

6- كود دهي زعفران :

بهتر است قبل از اقدام به كود دهي، خاك مزرعه مورد آزمايش قرار گيرد تا نيازهاي غذايي آن مشخص گردد. براي كود دهي زمين، در آب اول (آب شيار) استفاده از كودهاي ريزمغذي به مقدار 10 كيلوگرم در هكتار توصيه مي شود كه مي توان اين كود را در بشكه و يا مخزن ديگري با آب مخلوط و در ابتداي ورودي آب قرار داد و به وسيله شلنگ و ... آب خروجي مخزن را طوري تنظيم نمود كه تا آخر آبياري دوام داشته باشد و در آذرماه استفاده از كود ازته و در اواخر دي و بهمن و اسفند تعداد حداقل سه مرتبه با استفاده از كودهاي مغذي به صورت محلول پاشي توصيه مي شود.

7-مبارزه با علفهاي هرز:

از آنجا كه علفهاي هرز باعث ايجاد رقابت با گياه زعفران در دريافت آب و مواد غذايي مي گردد و همچنين با ايجاد سايه و تداخل ريشه ها باعث ضعف گياه مي شود،كنترل علفهاي هرز از اهميت بسزايي در مديريت مزرعه برخوردار مي باشد.

وجين و كنترل مكانيكي، عدم استفاده از كودهاي آلوده به علفهاي هرز و در نهايت روش شيميايي از روش هاي مناسب مي باشد.

توصيه هاي لازم :

1-  هيچ گاه گياه زعفران بر اثر بي آبي نبايد زرد شود كه در اين صورت در سال بعد با كاهش   گل دهي مواجه خواهد شد، پس آبياري گياه بايد به گونه اي باشد تا گل بطور طبيعي زرد شود.

2-  تا هنگامي كه گياه سبز ميباشد از چراي دامها در آن خودداري شود و در صورت ضرورت بعد از زردشدن برگهاي زعفران ، عمل چرا انجام شود.

3-  در صورتي كه ماندن علف زرد زعفران روي زمين امكان داشته باشد باعث جلوگيري از تابش مستقيم آفتاب گرديده و اثرات منفي گرما بر پياز زعفران به حداقل خواهد رسيد.

چنانچه در بعد از زردشدن علف زعفران و چراي آن شيار كم عمقي (به عمق 5 سانتي متر) در سطح زمين انجام شود به جهت جلوگيري از هدر رفتن رطوبت زعفران در طول تابستان و جلوگيري از كاهش گلدهي در سال بعد بسياربسيار موثر خواهد بود.

4-    چنانچه در تابستان (نيمه مردادماه) آبياري صورت گرفت و علفهاي هرز رشد نمود استفاده از سم علف كش توصيه مي شود.

5-    جهت از بين بردن علفهاي هرز وجين آنها و يا استفاده از سموم در زمان مناسب (بعد از برداشت گل) توصيه مي شود.